Hobicilerde hatalı bir inanış: Keçi gübresi iyidir

Keçiler beslendiği ortam gereği doğal gübre oluşacağı düşüncesi yanlış... 

Hobiciler genelde, gübre tavsiyesi olarak Keçi gübresinin makbul olduğunu düşünerek, bu yönde tavsiyeler yapar. Durumun böyle olup olmadığını yazımdan sonra yorumlarsanız daha iyi bir netice almış olursunuz diye düşünüyorum.

Keçi gübresi zayıftır

Keçi gübresi; organik madde olarak ta zayıftır, kalsiyum ve azot olarak ta diğer gübrelere oranla zayıftır.  Magnezyum içeriği de binde 15 oranlarındadır. Mangan ve demir oranı koyun gübresiyle kıyaslanmayacak oranlarda gözükürken, sadece kıyaslamaya girmeyecek bir oranda çinko elementi yüksektir. (Koyun gübresi’nde çinko 37 ppm, keçi gübresinde 40 ppm’dir). Öte yandan meyva ağaçlarında, magnezyum azlığından dolayı, uzun süreli kullanımlarında, yıllara oranla meyva verimini düşürür. Keçi gübresinin içindeki makro ve mikro elementler, yarasa gübresiyle yarışacak bir seviyede bile değildir. Bu bilgiler ışığında,  sadece organik beslendiği varsayıldığı için keçi gübresi kullanıyoruz diyorsanız anlarım ama, yarar konusunda hiç bir gübreyle yarışamaz.

Keçi gübresini fermente ederken, organik gübre metaryellerinden katılırsa etkili olur.

Karışım gübresi oluşturmak daha mantıklı

Benim genel gübre tavsiyem, sığır gübresi ağırlıklı olmak üzere, karma bir gübre karışımı verilmesidir. Ama mutlaka fermente ederek... Fermente etmeyi kendiniz yapamıyorsanız, yapacak çok bir şey yok ama mutlaka karışım yapmak organik madde, mikroorganizma zenginliği, makro ve mikro elementlerin yükselmesi açısından daha iyidir.

Sığır gübresinin kendine göre artıları vardır. Çünkü biyolojisi, diğer ahır hayvanlarına göre farklıdır. Sığırın kendine göre artıları, gübresinin kullanımını değerli kılar.

Sığır gübresinde bakteri çoktur

İdeal kompostlama için ortamda bulunması gereken özellikler dikkate alındığında sığır gübrelerinin içerdiği yüksek karbon/azot (C/N) oranının mikroorganizma bioçevrimi ile humusa dönüştürülebilmesi için onlara çok ideal bir habitat sağladığı sonucu çıkabilir. Sığırlar sellülozu yüksek besinlerle beslendiklerinden, sindirim sistemlerinde sellülozu parçalayıcı özel mikroorganizmalara yataklık etmek zorundadırlar. Bu mikroorganizmalar sellülozu büyük oranda parçalarken lignin, hemisellüloz gibi daha stabil yapıdaki sellüloz formlarını dışkı olarak dışarıya atarlar ve bu esnada sindirim sistemlerinden bol miktarda sindirici mikroorganizma da gübreyle beraber ortama atılır. 1 gram sığır dışkısından 137 milyara yakın bakteri bulunmaktadır. Önemli bir rakam…

Tabi bu durum ‘besin maddesi’ konusuna gelince biraz değişiyor.

Gübrenin besin değeri, hayvanın yediği yeme göre değişir

Hayvanlara verilen yemin miktarı ve kalitesi, o hayvanlardan elde edilen gübrenin bileşimini etki etmektedir. Örneğin baklagil veya dane bitkileri gibi azot içeriği yüksek bitkilerle beslenen hayvanların gübresi azot bakımından zengindir. Yoğun yemlerle beslenen hayvanların gübresi azot ve fosfor bakımından zengin iken, kaba yemlerle beslenen hayvanların gübresi ise potasyum bakımından zengindir.

Sadece sığır gübresinin mikroorganizma zenginliği kayıslayamayacak kadar yüksektir. Bu nedenle, her parametre  göz önünde bulundurularak, karışım sağlamak en faydalı çözüm gibi duruyor.

Keçi gübresi doğal mıdır?

Keçi gübresi genelde ‘doğal olduğu’ doğal yemlerle beslendiği düşünülerek tavsiye ediliyor. Durumun böyle olup olmadığı tartışılır.  

Keçi gübresinin, tuz miktarı, düşük olarak değerlendirilir.Tuz miktarı konusu da, tuz indeksinin hesaplaması teknik bir konudur. Unutulmalalıdır ki; Kimyasal olarak tüm gübreler bir tuz yapısındadır!

Doğal gübre olarak sayılan keçilerin, dış alanda otladıkları varsayılarak, ‘doğal gübre' ürettikleri düşünülür. Ama süt keçilerinin beslenmesinde kritik sayılan başlıca 3 dönem vardır. Bunlar; teke katımı ya da çiftleştirme dönemi, gebeliğin son 1–1,5 ayı ve oğlaklamayla başlayan süt verme dönemi ilk 2 ayıdır.

Teke katımı döneminde süt keçilerine 1–1,5 kg kadar kuru ot ve 250–300 gr arpa verilir. Dışarıda otluyorsa kuru ota gerek duyulmaz. Genç tekelere ilave olarak günde 1 yumurta ve kuru üzüm yedirilmesi yaygın olan uygulamalardandır. Teke başına kuru ota ek olarak 300–500 gr tahıl ilavesi olumlu sonuçlar vermektedir.

Pratik bir yöntem olarak her bir litre süt için 400–500 gr karma süt yemi hesaplanabilir.

Şimdi bakalım doğal gübre üreten keçiler neler yedi: arpa acaba doğal mı? Üretiminde kimyasal gübre/ilaç kullanıldı mı? Yumurta; çiftlik yumurtasını insanlar yemiyor doğal değil diye bu keçilere doğal köy yumurtası yedirmiyorlar herhalde… Tahıl veriliyor hemde günde 500 gr… Tahılların üretimi doğal yollarla mı yapıldı? Her litre süt için 400-500 gr karma yem, cümlesi de üzerinde çok düşünülmesi gereken bir cümledir!